Podstawowym założeniem działania ZGGŚ jest: „Prowadzenie wspólnej działalności przez gminy położone w paśmie Gór Świętokrzyskich i otulinie Świętokrzyskiego Parku Narodowego na rzecz ochrony środowiska, rozwoju turystyki, planowania przestrzennego oraz innych zadań uznanych przez uczestniczące w Związku gminy za istotne dla tego regionu”. Tak określony cel kierunkuje działalność Związku Gmin Gór Świętokrzyskich głównie na szeroko rozumianą ekologię, wspomaganie działań turystycznych, a w ostatnich latach także działań kulturotwórczych. Przewodnim celem organizacji było zamierzenie, aby tereny działalności Związku były wolne od odpadów, zanieczyszczeń wód, a w niedalekiej przyszłości były enklawą, gdzie można wypocząć w czystym, nieskażonym środowisku. Dużą rolę w zabiegach Związku odgrywają inwestycje w oczyszczalnie ścieków, wodociągi, kanalizację, telefonizację, budowę lokalnych dróg, oraz nowych zbiorników wodnych. A także w ostatnim czasie działania mające na celu prezentację walorów dziedzictwa kulturowego na terenie gmin związkowych i rozbudowa tras rowerowych.

Zgodnie z aktualnym statutem związku z dnia 26 lutego 2016 roku Związek wykonuje zadania publiczne w zakresie:

• Wodociągów i zaopatrzenia w wodę.
• Kanalizacji
• Ochrony wód podziemnych i powierzchniowych oraz gospodarki zasobami wodnymi.
• Ochrony środowiska, w zakresie dotyczącym wód podziemnych i powierzchniowych, powietrza atmosferycznego, gruntów, lasów.
• Edukacji ekologicznej, społeczności lokalnej.
• Rozwoju turystyki i kultury lokalnej.
• Ładu przestrzennego.
• Zaopatrzenia w energie elektryczna, cieplna, gaz oraz propagowanie, wspieranie rozwoju i wykorzystania odnawialnych źródeł energii.