Związek Gmin Gór Świętokrzyskich utworzony został w 1996 roku. Przed jego powołaniem w rejonie Gór Świętokrzyskich istniały organizacje, których działanie miało zbliżony charakter do zadań dziś realizowanych przez Związek. Wśród nich czołowe miejsce zajmował Turystyczny Związek Gmin Świętokrzyskich z siedzibą w Kielcach oraz Związek Gmin Rolniczych i Ekologicznych. Jednak w miarę wzrostu potrzeb turystycznych pojawiła się konieczność powołania do życia organizacji o nieco mniejszym zasięgu terytorialnym, której działalność uwzględniałaby specyfikę gmin, położonych w obszarze Gór Świętokrzyskich. Taką rolę miał w założeniu spełniać Związek Gmin Gór Świętokrzyskich.

Został on utworzony w oparciu o uchwały rad poszczególnych gmin wchodzących w jego skład. Wpisany do rejestru związków międzygminnych pod pozycją 154 z datą 22 listopada 1996 roku. W skład Związku początkowo weszło sześć gmin. Oprócz Miasta i Gminy Bodzentyn, które wybrane zostało na jego siedzibę, Związek utworzyły następujące gminy: Bieliny, Górno, Łagów, Masłów oraz Nowa Słupia. Przewodnią rolę w kwalifikacji gmin do organizacji wyznaczało ich wspólne położenie w obrębie Gór Świętokrzyskich. Obecnie, oprócz wymienionych, w skład Związku wchodzą także gminy Łączna, Suchedniów, Waśniów, Zagnańsk oraz Pawłów. Związek utworzony został
na czas nieokreślony jako organizacja dobrowolna i otwarta.